Πατάτες, ΚΚΕ και καπιταλισμός

Ποιός θα μου το ‘λεγε ότι το πρώτο μου πόστ στο καινούριο ιστολόι θα ήταν για πατάτες.. Αλλά γιατί όχι; Δε χρειάζεται να είναι κάθε αρχή και δύσκολη.. καί τί ευκολότερο θέμα από τις πατάτες..

Τις δυο τελευταίες μέρες, λοιπόν, παρατήρησα μια εκτεταμένη δυσφορία και οργισμένα σχόλια σε σόσιαλ μίντια, διαδίκτυο και φίλους σχετικά με την αρχική ανακοίνωση του ΚΚΕ για το “κίνημα της πατάτας”,όσο και με τη συμπληρωματική που ακολούθησε. Αν δεν ξέρετε σε τί αναφέρομαι, μπορείτε και να παρακάμψετε το πόστ. Αποφάσισα λοιπόν να συγκεντρώσω τα δικά μου συμπεράσματα καθώς και άλλες αναφορές που βρήκα εδώ κ εκεί και θεωρώ χρήσιμες.

Αρχικά θα δεχτώ ότι σε πρώτη ανάγνωση η ανακοίνωση μοιάζει επιθετική, παράλογη και “αστήριχτη”, καθώς φαίνεται να βάλλει κατά μιας προσπάθειας που εξασφάλισε σε αρκετούς συνανθρώπους μας πατάτες σε έως και 70% χαμηλότερη τιμή, έβαλε στην άκρη μεσάζοντες και καρτέλ, ενώ πέτυχε και περισσότερα κέρδη για τους παραγωγούς. Επίσης θα δεχτώ ότι το ΚΚΕ δεν επιτίθεται προσωπικά σ’ αυτούς που οργάνωσαν την κίνηση, αλλά κρίνει συνολικά και πολιτικά την κίνηση και έτσι θα κινηθώ κ εγώ στην ανάλυση παρακάτω.Κ εδώ τελειώνει η πρώτη ανάγνωση και ερχόμαστε στα επιμέρους (σωστά κ εύστοχα) σημεία που θίγει το ΚΚΕ:

1. Οι τιμές επιβάλλονται από μονοπώλια και καρτέλ που μόνο στόχο έχουν τη μεγιστοποίηση των κερδών και όχι την κοινωνική ευημερία. Η πρωτοβουλία της πατάτας, λέει το ΚΚΕ, δείχνει ακριβώς το ότι είναι εφικτός ένας άλλος δρόμος όπου φθηνά και ποιοτικά τρόφιμα μπορούν να παρέχονται στο λαό χωρίς μεσάζοντες. Εξ’ άλλου το ΚΚΕ είναι από τις λίγες δυνάμεις που εδώ και χρόνια μιλάει για ιμπεριαλιστικό-μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού και τις συνέπειες για την εργατική τάξη.
2. Γενικευμένη λύση “κίνηματος της πατάτας” δεν μπορεί να υπάρξει σε καπιταλιστικό περιβάλλον. Κάτι τέτοιο θα ερχόταν σε αντίθεση με την ίδια τη φύση του καπιταλιστικού συστήματος, τη μεγιστοποίηση των κερδών και τα μονοπώλια. Δεν μπορείς από τη μία να είσαι μέλος μιάς οικονομικής ένωσης όπου σου επιβάλλονται ποσοστώσεις στα προϊόντα που παράγεις (ΚΑΠ κτλ) και από την άλλη να ισχυρίζεσαι ότι μπορείς να θρέψεις το λαό σου επαρκώς και σε τιμές κόστους. Η παραγωγή τροφίμων σήμερα είναι μια καλοστημένη, παγκόσμια, επικερδέστατη επιχείρηση και δεν πρόκειται να ανατραπεί χωρίς συνολική ανατροπή των σχέσεων παραγωγής.
3. Από σχόλιο στο leninreloaded εδώ : ” Στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, όταν υπάρχει κρίση ρευστότητας και τα προιόντα μένουν απούλητα οι παραγωγοί αναγκάζονται να βρουν τρόπους να τα διαθέσουν σε τιμές που εξασφαλίζουν την πώλησή τους. Ένας τέτοιος τρόπος μπορεί να είναι η παράκαμψη των μεσαζόντων. Με μειωμένη την τιμή τους, τα προϊόντα πωλούνται πιο εύκολα, και οι παραγωγοί ανακτούν ένα σημαντικό ποσοστό του κέρδους τους μέσω του όγκου πώλησης. Η οικονομική αυτή μέθοδος, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του παραγωγού και του καταναλωτή σε βάρος του συμφέροντος του μεσάζοντα, έχει τόση σχέση με την ανατροπή του καπιταλισμού όση και η διάθεση ακριβών ειδών “μάρκας” σε μειωμένες τιμές από outlet stores”.
4. Το όλο εγχείρημα προβλήθηκε αρκετά από τα ΜΜΕ, πραγμα που από μόνο του είναι τουλάχιστον ύποπτο. Οι καπιταλιστές ξέρουν πολύ καλά τί είναι επικίνδυνο για την κυριαρχία τους και τί όχι και αντιστοίχως ρυθμίζουν και την προβολή μέσα από τα ΜΜΕ που ελέγχουν. Κ αν αμφιβάλλετε ακόμα συντονιστείτε στους δέκτες σας μετά από την επόμενη μεγάλη απεργιακή πορεία για να ακούσετε πόσες μολότωφ πέσανε και πόσοι παντέρμοι καταστηματάρχες χάσανε την πελατεία τους λόγω της απεργίας. “Παρόμοιας” προβολης και στήριξης έτυχε και το κίνημα των “αγανακτισμένων” το οποίο αποδείχτηκε εκ των υστέρων ότι έδρασε εκτονωτικά για μεγάλη μερίδα του κόσμου.
5. Ας σκεφτούμε επίσης, ποιοί παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν σε χαμηλές τιμές, άμεσα τα προιόντα τους; Οι μεγαλοπαραγωγοί με μεγάλες εκτάσεις, εξελιγμένα μηχανήματα και φθηνό εργατικό δυναμικό. Αυτοί, ακόμα και αν αφαιρέσεις τους μεσάζοντες από το προσκήνιο, θα είναι πάντα σε θέση να προσφέρουν τα προιόντα τους φθηνότερα από τον μικρό αγροτοπαραγωγό. Αποτέλεσμα; Οι μικροί αγρότες οδηγούνται μαθηματικά στην εξαφάνιση. Όχι βέβαια ότι χωρίς το “κίνημα της πατάτας” θα επιβιώσουν, απλά αναλύουμε γιατί χρειάζεται μια συνολικότερη λύση.
6. Και καταλήγει στο συμπέρασμα η ανακοίνωση του ΚΚΕ: “Αναδεικνύεται η αναγκαιότητα να μπουν σήμερα στο περιθώριο τα παράσιτα που λέγονται μονοπώλιο και μεσάζοντας. Αναδεικνύεται η επικαιρότητα και η ανάγκη του κεντρικού σχεδιασμού σε κάθε φάση της παραγωγικής διαδικασίας και στον τομέα των τροφίμων. Ο παραγωγικός αυτός τρόπος δεν μπορεί να εξασφαλιστεί στα πλαίσια της ΕΕ, η οποία καταστρέφει παραγωγικές δυνατότητες της χώρας. Μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με αποδέσμευση από την ΕΕ, κεντρικό σχεδιασμό και κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και της γης. Με συνεταιριστικοποίηση της παραγωγής και δημιουργία παραγωγικών συνεταιρισμών (που καμιά σχέση δεν έχουν με τους σημερινούς) των μικρομεσαίων αγροτών και δραστική μείωση των εισαγωγών προϊόντων που μπορούμε να παράγουμε. Έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε αυτάρκεια για τα περισσότερα προϊόντα σε χαμηλές τιμές, να καταπολεμήσουμε την ανεργία, να έχουμε ανάπτυξη για την ευημερία του λαού και όχι των κερδών των μονοπωλίων”. Εδώ δε χωράει κανένα σχόλιο, πιό καθαρά δε θα μπορούσαν να το θέσουν, εγώ απλά υπογραμμίζω.

Εν κατακλείδι, δε βλέπω το ΚΚΕ να αρνείται το προφανές ότι, δηλαδή, πρέπει να απεμπλακούμε από τα μονοπώλια και να πάρουμε στα χέρια μας την παραγωγή. Αλλά επισημαίνει τον κίνδυνο παγίδευσης κ εκτόνωσης σε κινήματα όπως των αγανακτισμένων ή της πατάτας, όπου ο λαός δε διεκδικεί συνολική ρήξη με το σύστημα, αλλά μικρές ελαφρύνσεις στον καθημερινό του γολγοθά, τις οποίες βέβαια μπορεί στο μέλλον να τις πληρώσει διπλά και τρίδιπλα, όταν με την ανοχή του έχει επιτρέψει όξυνση της ταξικής πάλης και νέα μέτρα εναντίον του.

Αυτό που βλέπω να λείπει από τις ανακοινώσεις είναι η ανάδειξη μιας (θεωρητικά τουλάχιστον) πολύ θετικής δυνατότητας τέτοιων κινήσεων. Κ αυτή δεν είναι άλλη από την απήχηση που έχουν στον ευρύ κόσμο, τη δυνατότητα να τον φέρουν σε επαφή με συλλογικούς αγώνες και να του δείξουν στην πράξη την ορθότητα των σημείων που πολύ εύστοχα αναφέρει το ΚΚΕ στις ανακοινώσεις του. Για παράδειγμα, αν σωματεία και αγροτικοί συνεταιρισμοί παίρναν παρόμοιες πρωτοβουλίες θα μπορούσαν ευκολότερα να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο, να του εξηγήσουν τη συνολικότερη εικόνα και γιατί όχι; να τον πείσουν για την αναγκαιότητα της συλλογικής πάλης της εργατικής τάξης ενάντια στα μονοπώλια και τα συμφέροντα.

Τέλος θα ‘θελα να παραθέσω ένα πολυ καίριο σχόλιο-ερώτημα του Αντώνη από το leninreloaded εδώ :

Γιατί τα κινήματα της εξω-ΚΚΕ αριστεράς αρέσκονται τόσο στην επικέντρωση στον άνθρωπο ως ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ και όχι ως ΠΑΡΑΓΩΓΟ ;

Το ερώτημα αυτό δεν είναι ούτε θεωρητικό, ούτε άχρηστο καθώς καθορίζει και τη βασική οπτική/στρατηγική/πρόταση που έχει κανείς είτε πρόκειται για άτομο, είτε για συλλογικότητα. Αναγνωρίζεις τον άνθρωπο-εργαζόμενο ως ΠΑΡΑΓΩΓΟ, κάτοχο των κοινωνικοποιημένων μέσων παραγωγής, που παράγει προσφέροντας στην κοινωνία του και απολαμβάνει τους καρπούς των κόπων του Ή βλέπεις τον άνθρωπο κύρια ως ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ώς κάποιον που μισθώνει την εργατική του δύναμη στον καπιταλιστή, εξαρτάται πλήρως από αυτόν και το μισθό που λαμβάνει τον επιστρέφει για να αγοράσει τα αγαθά που ο ίδιος έχει παράξει, προφανώς σε υψηλότερη τιμή καθότι θέλει κ ο καπιταλιστής των κέρδος του (στην καλύτερη των περιπτώσεων, γιατί στη χειρότερη δυσκολεύεται να αποκτήσει ακόμα και τα αναγκαία πρός το ζήν) ;

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε κ άλλες αναλύσεις εδώ κ εδώ .. Επίσης πολύ καλά τα είπαν και ο Μαίλης κ ο Μεντρέκας, άσχετα με το τί βλακείες τους απαντούσαν τα παπαγαλάκια

Advertisement